Odpowiedzialność za przetrzymane książki: Tytuły niezwrócone od lat w bibliotekach Szczecina

Użytkownicy bibliotek w Szczecinie często naruszają terminy zwrotu wypożyczonych książek, a ich przyczyny do tego są różne, począwszy od zapomnienia po remonty domowe. Czasem opóźnienie trwa kilka dni, innym razem sięga kilku lat, a suma naliczanych kar kształtuje się na poziomie dziesiątek tysięcy złotych.

Zarówno Książnica Pomorska, jak i Miejska Biblioteka Publiczna w Szczecinie oferują swoim czytelnikom możliwość korzystania z elektronicznych kont czytelniczych. Na tych platformach czytelnicy mogą sprawdzić, kiedy powinni zwrócić wypożyczone książki, a także skorzystać z opcji przedłużenia terminu zwrotu. Niemniej jednak, wielu mieszkańców Szczecina nadal gubi terminy zwrotu książek.

Miejska Biblioteka Publiczna w Szczecinie posiada sieć 32 filii rozmieszczonych po całym mieście. W 2023 roku zasoby MBP obejmowały 544 tysiące tomów oraz 38 117 elementów specjalnych jak filmy czy gry planszowe. Jak informuje Agata Stankiewicz, zastępca dyrektora ds. merytorycznych MBP, w ciągu poprzedniego roku biblioteka korzystała z usług 50 439 zarejestrowanych użytkowników, którzy dokonali łącznie 650 411 wypożyczeń książek i 20 142 wypożyczeń zbiorów specjalnych. Niestety, nie zwrócono 1682 książek i 59 zbiorów specjalnych.

Stankiewicz podkreśla, że sytuacja dłużników w MBP jest co roku podobna – część osób reguluje swoje zobowiązania, ale stale pojawiają się nowi dłużnicy. Niektóre egzemplarze są przetrzymywane przez kilka lat. Opłaty za przetrzymanie wynoszą obecnie 0,30 zł dziennie za każdą pozycję książkową oraz 2 zł dziennie za przetrzymanie zbiorów specjalnych. Niewywiązanie się z tego obowiązku może prowadzić do postępowania windykacyjnego, sądowego oraz egzekucyjnego, a także do wpisania dłużnika do rejestru dłużników.

Niezawodność czytelników to problem nie tylko dla Miejskiej Biblioteki Publicznej. Książnica Pomorska na dzień 15 stycznia 2024 r. miała na swojej liście 1100 czytelników, którzy nie oddali na czas wypożyczonych książek, trzymając łącznie 6325 tomów. Za przetrzymanie zbiorów Książnica nalicza karę w wysokości 0,20 zł za dzień od każdej pozycji. W ubiegłym roku kwota kar wpłaconych przez czytelników wyniosła około 80 tysięcy złotych.

Bogna Tokarska, kierownik Działu Informacji Naukowej i Promocji Książnicy Pomorskiej, przyznaje, że czas trwania przetrzymywania książek waha się od kilku dni do kilku lat. Jednak liczba dłużników jest mniej więcej stała. Przeprowadzka i remont są najczęściej wymienianymi powodami opóźnień w zwrotach książek przez czytelników. Czasami zdarza się, że książki nie wracają na biblioteczną półkę przez kilka lat. W takich sytuacjach biblioteka zostaje zmuszona do podjęcia działań prawnych w celu odzyskania swoich zbiorów, co obejmuje także windykację kar za przetrzymanie.